Turnover Maliyetini Hesaplamak: Görmezden Gelinen Büyük Kayıp

Yayınlanma Tarihi: 08.09.2025

Turnover Maliyetini Hesaplamak: Görmezden Gelinen Büyük Kayıp

Turnover Nedir?

“Turnover” en basit haliyle çalışan sirkülasyonudur. Bir çalışan işten ayrıldığında yerine yenisini bulmak gerekir. Kağıt üzerinde basit görünse de, aslında şirketlere düşündüğünüzden çok daha fazla maliyet yaratır. Yeni personel bulmak, seçmek, eğitmek, adaptasyon sürecini yönetmek… tüm bunların her biri hem zaman hem de para demektir.

Turnover Oranı Nasıl Hesaplanır?

Turnover’ı ölçmek için kullanılan en yaygın formül şöyledir:

Turnover Oranı = (Dönem İçinde Ayrılan Çalışan Sayısı ÷ Ortalama Çalışan Sayısı) × 100

Örnek:

  • Ocak–Aralık döneminde 20 kişi işten ayrıldı.

  • Aynı dönemde ortalama çalışan sayısı 200.

Turnover Oranı = (20 ÷ 200) × 100 = %10

Bu oran, şirketinizin insan kaynağını ne kadar “koruyabildiğini” ya da “kaybettiğini” gösterir.

Turnover Maliyeti Nasıl Hesaplanır?

Bir çalışanın ayrılması, sadece onun maaşının kaybı değildir. Basit bir hesap yapalım:

  • İşe Alım Maliyetleri → İlan, ajans ücreti, mülakatlar, İK ekibinin harcadığı saatler.

  • Eğitim ve Oryantasyon → Yeni kişinin şirkete alışması, üretken hale gelmesi genellikle 3–6 ay sürer. Bu süreçte verim düşüktür.

  • Verim Kaybı → Ayrılan kişinin işini diğer çalışanlar üstlenir. Fazla mesai, stres ve hatalar artar.

  • Kültürel Maliyet → Sürekli değişim, ekipte güven kaybı yaratır. Bu da bağlılığı ve motivasyonu düşürür.

Araştırmalar, bir çalışanın şirketten ayrılmasının maliyetinin o kişinin yıllık maaşının 1,5 ila 2 katı arasında olduğunu gösteriyor.

Şirketler Neden Bu Maliyetleri Dikkate Almıyor?

Bunun iki temel nedeni var:

  1. Görünmeyen Maliyetler
    Muhasebe kayıtlarında turnover için ayrı bir satır yoktur. Yani işten ayrılan birinin şirkete yarattığı “gizli kayıplar” çoğu zaman gözden kaçar.

  2. Kısa Vadeli Bakış
    Şirketler genellikle anlık maaş giderine bakar, ama işe alım sürecinde kaybedilen zaman, müşteri memnuniyetindeki düşüş, ekipteki motivasyon kaybı hesaba katılmaz.

Doğru İşe Alım ve Kültürün Önemi

Turnover maliyetlerini düşürmenin yolu sadece iyi maaş vermek değildir. Doğru kişiyi işe almak, kültürel uyum sağlamak ve çalışan deneyimini güçlendirmek temel faktörlerdir. Yanlış işe alım ya da çalışanı şirkette tutacak sistemlerin eksikliği, uzun vadede çok daha büyük kayıplara yol açar.

Şirketler İçin Avantajlar

Turnover maliyetlerini hesaplayan şirketler şunu görür:

  • Daha az kayıp, daha yüksek kârlılık

  • Daha bağlı, daha mutlu çalışanlar

  • Daha sürdürülebilir bir organizasyon yapısı

Kısacası, çalışanı elde tutmak şirkete yeni müşteri kazanmaktan bile daha kârlı olabilir.

Çağrı: Siz Hesapladınız mı?

Belki de kendi şirketinizde bu maliyetleri hiç oturup hesaplamadınız. Ama emin olun, farkında olmadan ciddi kayıplar yaşıyor olabilirsiniz.

???? Gelin, siz de kurumunuzun gerçek fotoğrafını görün. TomorrowHR Check-Up aracılığıyla, şirketinizdeki insan kaynakları süreçlerini ve turnover risklerini ölçün. Bugün harekete geçin, yarını kaybetmeyin.